AMA O SENİN KARDEŞİN !.. KARDEŞ KISKANÇLIĞI
Kıskançlık, insan doğasında bulunan en doğal duygudur. Fakat her şey gibi kıskançlık duygusunun da kontrolü oldukça önemlidir. Aşırı kıskançlık sevgiyi yok edebilir. Üstelik kıskançlık duygusunun bir yaş sınırlaması da yoktur. Bir yaşında bir çocuğun annesini bir başka çocukla paylaşmak istemesi de kıskançlık duygusu olarak adlandırılabilir, 70 yaşında ki bir yetişkinin eşini paylaşmak istememesi de. Aşırı kıskançlığın ucu çocukluktan
kaynaklanan güvensizliğe dayanabilir. Akademik araştırmaları incelediğimizde kıskançlık duygusunda çocukluk dönemindeki anne-çocuk arasındaki bağlanma durumunu da değerlendirmeler arasına aldıkları gözlemlenmektedir.
Çocuk için anne tektir, eşsizdir. Anneyi başka bir çocukla paylaşmak onun için hiç kolay
olmaz. Kendisi varken başka bir çocuğa neden ihtiyaç duyulduğunu anlayamaz. Hele ki
annesinin hamileliği sırasında annesini yorgun görmesi, annenin çocukla fazla ilgilenememesi çocuğa rahatsızlık verebilir. Çocuk annesinin ona ayırdığı zamanın kısaldığının, oyun alanın ve anne ile oynadığı oyun süresini azaldığını düşünebilir. Bebek doğunca onunla fazla ilgilenilmesi, herkesin onu görmeye gelmesi, annesinin bebeğe yemek yedirmesi, altını alması, kısacası tek ilginin artık ilginin ikiye bölünmesi çocukta panik hali uyandırabilir. Artık kimsenin onunla ilgilenmediğini düşünebilir. Bu düşünce çocuğun hırçın hareketler sergilemesine sebep olabilir. Bir de bunun üzerine sen ablasın/abisin sıfatının gelip çocuğa sorumluluklar yüklenmesi… “Sorun bakalım ben istedim mi abla / abi olmayı ?”
Kardeşler arasında büyük olan çocuktan abilik/ ablalık beklemek ve sürekli bu sorumluluğu dile getirmek çocuk tarafından hoş karşılanmaz. Çünkü unutmayalım kendisi de henüz çocuk.. Kardeş kıskançlığında ailelerin dikkat etmesi gereken önemli konulardan biri de budur aslında. Çocuk oyuncakla oynarken “sen ablasın bırak kardeşin oynasın, ağlamasın” demek yerine, “kardeşinle sırayla oynamaya ne dersin? , haydi 10 dakika sen oyna, 10 dakika kardeşin oynasın” fikrinizi söyledikten sonra kardeşinin oyuncakla 10 dakika oynamasının ardından oyuncağı kaldırmak ya da sırayı tekrar çocuğa vermek çocukta çoğunlukla eşitlik duygusu uyandırmaktadır.
Eşitliği hissetmeyen, kardeşinin çoğu konuda bebek olduğu için avantajlı olduğunu düşünen çocuk ya kardeşini taklit etmeye başlayabilir ; yemeğini kendi yemek istemeyebilir, altına kaçırmaya başlayabilir, bebek gibi konuşmaya başlayabilir ya da kardeşine zarar verecek davranışlarda bulunabilir. Kardeşine zarar vermeye çalıştığında “Yapma, o daha bebek” gibi tepkiler vermek yerine çocuğun duygularını anlamaya çalışmak gerekir. Fakat kardeşine de zarar vermemesi gerektiğini bilmelidir.
Çocuk ile annenin yatağının 12. Aya kadar ayrılması gerektiği uzmanlar tarafından söylenmektedir. Çocuk en geç 24 ayda kendi yatağında uyuyor olmalıdır. Kardeşin doğumunun ardından çocuğun yatağını ayırmak ya da yatağı ayrılmış çocuğu tekrar yanınıza almak bu süreçte en çok yapılan hatalardan biridir. Yatağı ayrılmayan çocuğun yatağını bebek doğmadan 6-7 ay önce ayırmak daha doğru olacaktır. Bebeğin gelmesi ile okula başlatılan çocuk kendini evden gönderilmiş gibi hissedebilir. Kardeşler arasındaki yaş farkının 3 yaş ve üzeri olması idealdir. Çocuk 4 yaşında anne ile güvenli bağını tamamlar. Bu dönemde yeni insanlarla bağ kurmaya başlar örneğin öğretmeni gibi. Böylece kendini bebek doğunca evden gönderilmiş gibi hissetmez. Çünkü o zaten yeni bağlar kurmaya başlamıştır .
BİRCE YAVUZ
&
RABİA ELİBOL